I. Giới thiệu: Vì sao phải hiểu giá cà phê theo vụ mùa?
Nếu bạn là nông dân trồng cà phê, chủ quán, hay đơn giản là người yêu cà phê, việc nắm rõ biến động giá cà phê theo thời điểm trong năm là điều cực kỳ quan trọng. Bởi lẽ, giá cà phê không phải lúc nào cũng giữ ổn định mà phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố:
-
Vụ mùa thu hoạch
-
Điều kiện thời tiết từng vùng
-
Cung – cầu toàn cầu
-
Tồn kho thế giới
-
Xu hướng xuất khẩu
Trong đó, vụ mùa cà phê đóng vai trò quan trọng nhất, vì lượng cung từ các vùng trồng chính trên thế giới sẽ ảnh hưởng trực tiếp lên giá tại Việt Nam và toàn cầu.
Bài viết này Thời Đại Coffee giúp bạn hiểu giá cà phê biến đổi như thế nào theo từng vụ mùa, đồng thời chỉ ra thời điểm nào giá cao – thời điểm nào giá thấp, để bạn có thể đưa ra các quyết định thu mua hoặc bán ra hợp lý hơn.
II. Vụ mùa cà phê trên thế giới: Mỗi nơi một nhịp
Để hiểu giá cà phê, trước hết phải biết vụ mùa cà phê của từng quốc gia. Nông sản có tính mùa vụ, và cà phê không ngoại lệ.
Dưới đây là lịch vụ mùa của những quốc gia ảnh hưởng lớn nhất đến thị trường cà phê toàn cầu.
1. Việt Nam – quốc gia xuất khẩu Robusta số 1 thế giới
-
Vụ thu hoạch: Tháng 10 – 12 hằng năm.
-
Thời điểm bán mạnh: Tháng 11 – 2 (sau thu hoạch).
-
Ảnh hưởng: Lượng cung Robusta lớn đổ ra thị trường khiến giá thường giảm nhẹ vào cuối năm.
2. Brazil – quốc gia xuất khẩu cả Arabica và Robusta lớn nhất thế giới
-
Vụ thu hoạch chính: Mai – Tháng 9.
-
Arabica thường thu hoạch tháng 6 – 8
-
Robusta thu hoạch sớm hơn vài tuần
-
Ảnh hưởng: Khi Brazil vào vụ, giá cà phê toàn cầu – đặc biệt là Arabica – thường biến động mạnh, đôi khi giảm sâu.

3. Colombia – quốc gia Arabica chất lượng cao
-
Hai vụ thu hoạch:
-
Vụ chính: Tháng 9 – 12
-
Vụ giữa năm: Tháng 4 – 6
-
-
Ảnh hưởng: Arabica rửa (washed Arabica) từ Colombia tác động mạnh đến giá Arabica chất lượng cao, thường ổn định hơn.
4. Indonesia – đối thủ lớn của Việt Nam trong Robusta
-
Vụ chính: Tháng 4 – 8
-
Ảnh hưởng: Khi Indonesia vào vụ, giá Robusta thế giới có xu hướng hạ nhiệt.
>> Giá cà phê thế giới được giao dịch như thế nào? Hành trình từ sàn giao dịch đến ly cà phê
III. Vì sao giá cà phê biến động theo vụ mùa?
Khi các vùng trồng bước vào vụ thu hoạch, thị trường sẽ trải qua những biến động đặc trưng:
1. Mùa thu hoạch = Nhiều cà phê bán ra = Giá giảm
Đây là quy luật cung – cầu cơ bản.
Khi nông dân thu hoạch xong, lượng hàng lớn đổ ra thị trường, các đại lý thu mua, doanh nghiệp xuất khẩu mua nhiều hơn.
Điều này dẫn đến:
-
Nguồn cung tăng → Giá có xu hướng giảm.
-
Thị trường thanh khoản cao → Giá dao động mạnh.
2. Giáp vụ = Nguồn cung giảm = Giá tăng
Khi bước qua thời kỳ giáp vụ, lượng cà phê còn lại không nhiều.
Đây là thời điểm:
-
Các doanh nghiệp tìm nguồn hàng để hoàn thành hợp đồng đã ký từ trước.
-
Nhiều vùng trồng phải dựa vào hàng tồn kho.
-
Nông dân ít bán vì đã hết hàng.
→ Kết quả: giá cà phê thường tăng mạnh hoặc duy trì mức cao.

3. Ảnh hưởng của thời tiết và sâu bệnh
Thời tiết bất lợi như:
-
Mưa kéo dài trong mùa thu hoạch
-
Hạn hán khi cây ra hoa
-
Sương muối ở vùng cao
-
Sâu bệnh như rệp sáp, nấm hại quả
… đều gây giảm sản lượng và khiến thị trường lo ngại thiếu hàng → giá tăng trước cả khi thu hoạch diễn ra.
4. Tín hiệu vĩ mô và tồn kho thế giới
Nhiều nhà đầu cơ giao dịch trên sàn London (Robusta) và New York (Arabica) dựa trên:
-
Tồn kho giảm
-
Lo ngại El Niño
-
Chi phí vận tải tăng
-
Xuất khẩu chậm
Những yếu tố này khiến giá cà phê biến động theo vụ mùa nhưng không hoàn toàn theo quy luật, đôi khi tăng ngược mùa hoặc giảm bất ngờ.
IV. Giá cà phê Việt Nam biến động thế nào theo vụ mùa?
Để hiểu rõ hơn, hãy xem cụ thể cách giá biến động tại Việt Nam.
1. Tháng 10 – 12: Bắt đầu vào vụ
-
Cà phê chín, nhiều nơi bắt đầu thu hái.
-
Nguồn cung dồi dào.
-
Giá thường giảm nhẹ hoặc đi ngang.
Lý do: các doanh nghiệp có nhiều lựa chọn mua hàng, nông dân muốn bán sớm để có chi phí.
2. Tháng 1 – 3: Sau vụ – Giá phục hồi
-
Lượng hàng còn lại trong dân giảm.
-
Các công ty xuất khẩu gom hàng để giao các hợp đồng đầu năm.
→ Giá thường có xu hướng tăng.
3. Tháng 4 – 6: Thời kỳ ổn định
-
Không còn nhiều cà phê trong nước.
-
Chờ thị trường quốc tế định hình.
→ Giá dao động nhưng không mạnh.
4. Tháng 7 – 9: Giáp vụ – Giá thường cao
-
Đây là thời điểm giá cao nhất trong năm vì:
-
Việt Nam gần như hết hàng
-
Indonesia vào vụ nhưng sản lượng thay đổi
-
Tồn kho thế giới thấp vào cuối chu kỳ
-
→ Nếu bạn là nông dân giữ hàng đến thời điểm này, thường bán được giá tốt hơn.

V. Các vùng trồng cà phê tại Việt Nam và đặc điểm mùa vụ
1. Tây Nguyên – thủ phủ Robusta Việt Nam
Gồm các tỉnh:
-
Đắk Lắk
-
Gia Lai
-
Đắk Nông
-
Lâm Đồng
-
Kon Tum
Thời gian thu hoạch:
→ Tháng 10 – 12
Đây là vùng có ảnh hưởng lớn nhất lên giá cà phê Robusta nội địa.
2. Lâm Đồng – nơi nổi tiếng với Arabica chất lượng cao
Đà Lạt, Cầu Đất là vùng trồng Arabica nổi tiếng.
Thời gian thu hoạch:
→ Tháng 11 – 1 hằng năm
Arabica Lâm Đồng có thời gian thu hoạch kéo dài hơn, sản lượng không quá lớn nên ít tác động đến giá quốc tế nhưng ảnh hưởng mạnh đến giá Arabica trong nước.
3. Sơn La – Arabica phía Bắc
Sơn La, Điện Biên, Lai Châu là những vùng sản xuất Arabica có chất lượng ổn định.
Thời gian thu hoạch:
→ Tháng 10 – 12
VI. Giá cà phê và chiến lược bán – mua theo mùa
Dành cho nông dân
-
Không nên bán ồ ạt vào đầu vụ
Vì giá thường thấp nhất trong thời điểm này. -
Chia nhỏ thời điểm bán theo tháng
Bán khoảng 30% đầu vụ, giữ lại 70%, bán dần đến tháng 3–6. -
Giữ hàng đến giáp vụ nếu có điều kiện kho bãi
Thời điểm giá cao thường là tháng 7–9.
Dành cho chủ quán, doanh nghiệp rang xay
-
Mua dự trữ sau thu hoạch (tháng 12 – tháng 2)
Đây là lúc giá tốt nhất để nhập hàng số lượng lớn. -
Ưu tiên chọn cà phê mới vụ
Chất lượng ổn định và dễ bảo quản. -
Theo dõi giá xuất khẩu Robusta London
Vì đây là chỉ số ảnh hưởng trực tiếp đến giá trong nước.

VII. Những yếu tố phụ khiến giá biến động mạnh hơn theo mùa
1. Chi phí logistics
Vào cuối năm, vận tải quốc tế thường quá tải → giá cước tăng → ảnh hưởng giá cà phê xuất khẩu.
2. Tỷ giá USD/VND
Khi USD tăng mạnh:
→ Giá cà phê xuất khẩu (tính VND) tăng theo.
3. Tồn kho các công ty lớn
Khi hàng tồn kho giảm sâu, giá nội địa có thể tăng ngay cả trong mùa thu hoạch.
VIII. Kết luận: Hiểu mùa vụ để nắm bắt giá tốt hơn
Giá cà phê biến động theo vụ mùa cà phê là điều hiển nhiên trong chuỗi cung ứng nông sản.
Nắm vững quy luật sau sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thông minh:
-
Thu hoạch → nguồn cung tăng → giá giảm
-
Giáp vụ → khan hàng → giá tăng
-
Thời tiết, tồn kho, tỷ giá → khiến giá biến động mạnh hơn
Nếu bạn là nông dân, hãy cân nhắc chia nhỏ thời điểm bán.
Nếu bạn là chủ quán hoặc doanh nghiệp rang xay, hãy mua vào sau thu hoạch để tối ưu chi phí.
Một tách cà phê ngon bắt đầu từ hạt cà phê chất lượng, và chất lượng lại nằm trong tay những người hiểu về mùa vụ và giá thị trường.
>> Hành trình của một hạt cà phê: Từ trang trại đến tách cà phê của bạn

