Trà Yerba Maté – Hương vị và tinh hoa Nam Mỹ

Trà Yerba Maté được làm từ lá và cành khô của cây Ilex paraguariensis, một loài cây thuộc họ nhựa ruồi, mọc tự nhiên trong các khu rừng cận nhiệt đới ở Nam Mỹ, đặc biệt là ở Paraguay, Argentina, và Nam Brazil. Theo matea.vn, Yerba Maté có lịch sử hơn 3.000 năm, được người dân bản địa Guarani sử dụng như một thức uống giải khát, tăng cường sức khỏe, và trong các nghi lễ tâm linh. Trong tiếng bản địa, “Yerba Maté” có nghĩa là “thứ giúp chúng ta cảm thấy mình đang sống,” thể hiện giá trị tinh thần và thể chất mà loại trà này mang lại.

Quê hương của Yerba Maté là Paraguay, nơi nó từng được dùng trong các nghi lễ cúng bái tổ tiên từ thế kỷ XVI. Dần dần, nhờ hương vị đặc trưng và lợi ích sức khỏe, trà lan rộng đến các nước như Argentina, Uruguay, và Bolivia, trở thành “quốc ẩm” của Argentina, với mức tiêu thụ trung bình 6,4 kg mỗi người mỗi năm, theo dantri.com.vn.

Sự phát triển và toàn cầu hóa

Từ thế kỷ XVII, các tu sĩ Dòng Tên (Jesuit) đã đưa Yerba Maté vào sản xuất quy mô lớn tại các đồn điền ở Paraguay, biến nó thành một mặt hàng thương mại. Ngày nay, Argentina là nước sản xuất và xuất khẩu Yerba Maté lớn nhất thế giới, với sản lượng 280 triệu kg mỗi năm, xuất khẩu hơn 30 triệu kg đến các nước như Đức, Mỹ, Hàn Quốc, và Việt Nam, theo vnexpress.net. Với sự phát triển của thương mại hóa, Yerba Maté được phân phối dưới nhiều dạng như trà lá lỏng, túi lọc, hoặc hòa tan, phù hợp với thị hiếu toàn cầu.

Hương vị độc đáo của Trà Yerba Maté

Trà Yerba Maté nổi bật với hương vị thảo mộc đậm đà, kết hợp giữa vị đắng nhẹ, hậu ngọt dịu, và hương thơm của đất, cỏ khô, và gỗ. Theo plantrip-cha.com, lần đầu thưởng thức, bạn có thể bất ngờ với vị đắng đặc trưng, nhưng khi quen dần, bạn sẽ cảm nhận được các tầng hương vị tinh tế như bạc hà, chanh, quế, hoặc bơ. Hương vị thay đổi tùy thuộc vào vùng canh tác, kỹ thuật rang, và thời gian thu hoạch. Ví dụ, lá thu hoạch muộn chứa nhiều tannin, tạo vị đắng đậm hơn, trong khi lá rang mang đến hương vị khói đặc trưng.

Trà Yerba Maté không chỉ là thức uống giải khát mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nhờ thành phần dinh dưỡng phong phú, bao gồm:

• Tăng cường năng lượng và sự tập trung: Với hàm lượng caffeine trung bình 78-85 mg trên 150 ml (gần tương đương cà phê), Yerba Maté kích thích hệ thần kinh, giảm mệt mỏi, và tăng cường sự minh mẫn mà không gây bồn chồn, theo hellobacsi.com.
• Chống oxy hóa mạnh mẽ: Yerba Maté chứa polyphenol (gấp đôi trà xanh), giúp loại bỏ gốc tự do, làm chậm lão hóa tế bào, và giảm nguy cơ bệnh mãn tính, theo pharmacity.vn. Trà còn chứa saponin chống viêm và caffeoyl tăng cường sức khỏe.
• Hỗ trợ giảm cân: Theo matea.vn, Yerba Maté giúp đốt cháy calo, tăng oxy hóa chất béo, và giảm cảm giác đói, là lựa chọn lý tưởng cho người ăn kiêng. Một nghiên cứu cho thấy uống 1g Yerba Maté trước khi tập thể dục tăng 24% khả năng đốt cháy mỡ.
• Cải thiện sức khỏe tim mạch: Uống 4 cốc Yerba Maté mỗi ngày trong 40 ngày có thể giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), theo hellobacsi.com.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Với 7/9 axit amin thiết yếu, vitamin B, C, và khoáng chất như magie, kali, Yerba Maté hỗ trợ hệ miễn dịch và điều chỉnh phản ứng dị ứng, theo bachhoaxanh.com.
• Hỗ trợ tiêu hóa: Caffeine trong Yerba Maté giúp nhuận tràng, giảm táo bón, và kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.

Mặc dù phổ biến ở Nam Mỹ, Yerba Maté vẫn còn mới mẻ ở Việt Nam, với hương vị đắng ban đầu có thể khiến người mới khó làm quen. Giá thành (khoảng 2.000-3.500 VNĐ/lần dùng) cũng cao hơn trà xanh thông thường, theo gymstore.vn. Ngoài ra, cần lưu ý sử dụng đúng cách để tránh tác dụng phụ từ caffeine.

Triển vọng

Theo gymstore.vn, thị trường Yerba Maté toàn cầu đạt 2,18 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến tăng trưởng 5,7% trong thập kỷ tới, nhờ xu hướng ưa chuộng đồ uống lành mạnh. Sự hiện diện của Matéa tại Việt Nam, với sự bảo trợ từ Đại sứ quán Argentina, đang giúp phổ biến Yerba Maté, đặc biệt trong cộng đồng yêu thích cà phê và trà đặc sản.